Heat

Wat eerst vorm kreeg als een televisieserie (L.A. Takedown) boetseerde Michael Mann tot de krachtigste neo noir uit de jaren negentig: Heat.

Wat meteen opvalt aan zijn werk is de ambachtelijke precisie waarmee hij een bepaalde sfeer (veelal melancholisch: bij Mann is een bluescreen ook metaforisch een blue screen) weet te hechten aan het weefwerk van subplots. In Heat schuilt zo'n verdriet dat splijt en de personages doet verdwalen, op zoek naar vergeving voor hun bestaan en hun toekomstige zonden. De tristesse als barst in de leegte, als scheur in de werkelijkheid. Meestal ontplooit deze treurnis zich op de sleutelmomenten van het verhaal. In al zijn films ('The Insider', 'Collateral', 'Miami Vice',...) vertelt Mann over het ene ogenblik dat bepalend is voor het verdere verloop van je leven, de oogwenk waarin je afwijkt en een ander mens wordt. Waar sommige cineasten zo'n kantelmoment in een belerend of moraal kader zouden trekken, oordeelt Mann echter niet. Hij observeert enkel het grijze gebied tussen goed en kwaad, het niemandsland waarin beiden co-existeren en elkaar voeden. Elke heilige is een monster en ieder monster wekt sympathie. Of we nu kijken naar de barokke Pacino of de rigide en dogmatische De Niro, Mann spreekt geen voorkeur uit. Het is een amorele visie op de immorele werkelijkheid.

Uiteindelijk rest er in het universum van Michael Mann de boef slechts één mogelijkheid en dat is de zalige veiligheid van het emotionele verlies: de Ander wordt weggegomd; opnieuw resoneren louter de eigen dromen en malafide verlangens.

De maan

Ik ben een kind van de maan. Mijn relatie met de zon is stukken problematischer: ze vermoeit, maakt me op genadeloze wijze neerslachtig, werkt emotioneel verminkend. Ik kijk naar de zon, de zon kijkt naar mij en we hebben mekaar niets te zeggen. Voor mijn part verbant men haar, samen met die gruwelijke Orde van Aanbidders. Niet op een boogscheut, maar liefst ver weg: er is plaats genoeg in het heelal.

De maan echter vertrouw ik al mijn geheimen toe. Ze is mijn zielsverwante, mijn gids en toevlucht. Nooit maalt ze om mijn tegenstrijdigheden, om my ever changing moods, nooit wijst ze me af. Sommigen lijkt ze kil en ondoorgrondelijk (vreemd genoeg een aanmerking steeds geformuleerd door mensen met een zwakke intuïtie), maar mij schenkt ze troost, een gevoel van geborgenheid. De maan is niet kil; alles is er gewoon intens afwezig. Het resultaat van een tegenstrijdige ascese: het grootste gruis slaat in op haar oppervlakte, op haar huid (meteorieten) en ze geeft geen krimp.

Onlangs kocht ik er grond via de Lunar Registry, een soort immokantoor van de Lunar Republic Society. De keuze was allerminst eenvoudig: we hebben haar streken bedacht met de mooiste namen ("Bay of Rainbows", "Lake of Dreams", "Sea of Clouds",...) maar ik opteerde voor de "Sea of Tranquility", blijkbaar een toplocatie. Voor amper 38 dollar bezit ik er nu mijn stukje land. Een fijn gevoel.

Vuurzee

Afgelopen vrijdag zond TV1 de pilootaflevering uit van Vuurzee. Met deze dramaserie verwijderen we ons mijlenver van de ludieke prentjesmakerij, zo kenmerkend voor de Nederlandse fictie eind vorige eeuw (een culturele uitwas van het voluntarisme in het poldermodel).

Vuurzee behoort niet tot het lichte genre. Het werpt zijn blik op de dingen die we verborgen houden, onze schaduwzijde die we angstvallig trachten af te schermen voor de anderen. Telkens plooit het zich terug op het Taboe, op wat met de blinddoek aan knettert onder de oppervlakte: porno (de achtertuin van de mannelijke verbeelding), drugs, racisme, kindermoord, mislukt ouderschap. Explosieven onder de wenskaarttoekomst van de personages. Ook visueel aligneert Vuurzee zich hiermee. Het eist de unheimliche flair op van Twin Peaks, gedoseerd met de melancholie uit het noir universum (waaraan het ook zijn lichamelijke fascinatie voor water ontleent: de zee, regen, badkamers). Voor een Europese productie is de regie virtuoos. Soms hecht de camera zich stil op een cadrage, haast comateus; een andere keer pant hij langzaam voorbij, met kille distantie, alsof het beeld zich verwondert over de eigen mise-en-scène. Het werkt elektriserend.

De VARA heeft ontzaggelijk veel financiële middelen vrijgemaakt voor Vuurzee en naar verluidt werd er ook niet beknot op de opnameduur. Het resultaat is navenant. Vuurzee is een mooie serie.